mércores, 18 de abril de 2012

Cabozo e Trasno publican extensións para consultar o dicionario da RAG desde o navegador

Recentemente a asociación Trasno publicou unha varias extensións para o navegador Firefox que permiten consultar o novo Dicionario da Real Academia Galega (DRAG), o Vocabulario ortográfico da lingua galega (VOLG) e diversos recursos terminográficos do Seminario de Lingüística Informática da Universidade de Vigo. Estas extensións foron realizada por Antón Méixome. No web de Trasno explícase detalladamente como instalar estes motores de busca.
Tamén desde a rede social galega Cabozo acaban de publicar unha extensión para o navegador Chrome (tamén compatible con Chromium) que, ademais de integrar o dicionario da RAG no navegador, permite facer traducións de textos de calquera web ao galego mediante a simple selección do parágrafo interesado.

Información tirada do web de Ciberirmandade da Fala.
Web para a descarga dos complementos para Firefox.
Web para a descarga da extensión para Chrome.

Novo volume de "Cadernos de Fraseoloxía Galega"

O secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, presentou no Salón de Graos da Facultade de Filoloxía da Universidade de Santiago de Compostela o novo número 13 da coñecida revista de investigación fraseolóxica que se edita desde o ano 2000: Cadernos de Fraseoloxía Galega. Valentín García puxo de manifesto durante a súa intervención que “a fraseoloxía está na cerna da lingua” e que “se a autenticidade da lingua que falamos depende en boa medida do dominio que mostremos da súa fraseoloxía, o seu estudo e análise, así como a súa divulgación, resultan fundamentais para mantermos a calidade do idioma”, de aí “o significado e papel que xoga esta publicación no proceso de dignificación do galego, e as repercusións que se derivan de que estea presente en foros de prestixio e dignificados”.
Os volumes anteriores desta revista sobre fraseoloxía están accesibles en formato pdf a través do web institucional do CRPIH (Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades).

Máis información no web da SXPL.

Cultura e Educación lanza o novo DVD compilatorio do programa “Ben falado!”

O secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, presentou esta semana en rolda de prensa o segundo DVD Ben falado!, que estará dispoñible a partir da vindeira semana nas principais librerías de Galicia.
“Introducir o noso idioma en todos os fogares galegos da man dun produto ameno e de calidade e mais proxectar unha imaxe positiva da nosa lingua propia que esperte o interese por ela” son, en palabras do secretario xeral de Política Lingüística, os obxectivos cos que a Consellería de Cultura e Educación promoveu a posta en marcha do Ben falado!, en consonancia cos sinalados polo Plan xeral de normalización da lingua galega (PXNLG). Por iso, segundo explicou García, “ao converter eses programas de televisión nun DVD tamén conseguiremos poñer produtos audiovisuais de cultura en galego á disposición do público”, dándolle así cumprimento a outro dos fins establecidos no marco do propio PXNLG.
Este volume do DVD Ben falado! (que, lembremos, xa é o segundo) inclúe 108 capítulos escolmados dos 230 que conforman a segunda tempada do microespazo emitido pola Televisión de Galicia e polas súas canles internacionais entre o 7 de xuño de 2010 e o 22 de abril de 2011, na que o Ben falado! introduciu como novidades temáticas o tratamento da orixinalidade do galego no seo da familia latina, os trazos distintivos das linguas que estreman co galego e un noticiario internacional de ecoloxía lingüística. Con eles ampliou os xa tratados durante a primeira etapa: fonética, morfoloxía, sintaxe, dialectoloxía, léxico, onomástica, historia da lingua e iniciativas didácticas, empresariais e cívicas a prol da lingua galega.
Recordemos, igualmente, que todos os capítulos que conforman as dúas tempadas coas que conta o microespazo desde o inicio da súa emisión no verán de 2008 están tamén accesibles para a súa visión e descarga desde a sección de Televisión á carta incluída no web institucional da CRTVG.

Máis información no web da SXPL.

A Mesa denuncia discriminación por querer facer unha proba en galego

A Mesa pola Normalización Lingüística (MPNL) denuncia o "gravísimo caso" de vulneración de dereitos lingüísticos acontecido durante o proceso de selección para a provisión de varias bolsas de traballo na área de Turismo do Concello de Redondela, no cal se chegou ao extremo de o tribunal advertirlle a unha das candidatas, Natalia Soliño Figueroa, que non sería avaliada “se facía a proba en galego”. Deste tribunal facía parte un técnico do Padroado de Turismo das Rías Baixas, dependente da Deputación de Pontevedra, que foi quen se denuncia que fixo a “advertencia”.
A asociación en defensa da lingua coñeceu este caso a través da chamada da propia afectada á Liña do Galego, o servizo de atendemento e consulta sobre dereitos lingüísticos que A Mesa pon ao dispor de toda a cidadanía a través de correo electrónico (linhadogalego@amesanl.org) e da liña telefónica 902 106 474.
A afectada xa presentou un escrito de reclamación no propio Rexistro do concello redondelán contra o que considera unha evidente “discriminación”. A aspirante ás bolsas indica que "en ningún punto" das bases da convocatoria se especificaba que fose “obrigatorio usar o castelán” ou que estivese prohibido “expresarse na lingua propia de Galiza” para optar a un traballo “nun concello que, obviamente, está en Galiza”.
A Mesa demándalle ao Concello de Redondela unha "contundente investigación" dos feitos denunciados e porá de inmediato o caso en coñecemento do Valedor do Pobo, da Dirección Xeral da Administración Local e mais da Secretaría xeral de Política Lingüística para que “actúen” e lle fagan ao consistorio redondelán “cumprir a lei”. A entidade recorda que é o propio artigo 5 do Estatuto de autonomía o que prohibe calquera tipo de discriminación por razón de lingua.

Máis información en MundoGaliza.

Cultura e Educación impulsa o galego na literatura a través dos medios de comunicación

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria aposta por aproveitar a potencialidade e a capacidade creativa dos escritores en lingua galega, especialmente de mozos e mozas, para ampliar os ámbitos da nosa lingua propia. Así o asegurou o responsable de Política Lingüística, Valentín García Gómez, durante a entrega do II Certame ‘Minicontos de Outono’, que pretende fomentar a lingua e a literatura galegas a través dos medios de comunicación. Con este mesmo obxectivo, a Secretaría Xeral de Política Lingüística colabora co certame, que promoven o Centro PEN de Galicia e o xornal De Luns a Venres (LV).
No certame participaron un total de 274 relatos chegados de todo o territorio galego e mesmo doutras comunidades autónomas. Así mesmo, cómpre salientar o importante número de minicontos chegados da Arxentina, froito da participación dun grupo de fillos e netos da emigración galega en Buenos Aires como unha actividade das súas clases. Entre os relatos recibidos tamén se contan os de galegos residentes no Reino Unido, Alemaña, Italia ou Uruguai, entre outros.
No concurso houbo, así mesmo, unha nutrida participación escolar, froito da decisión dalgúns colexios de fomentar a iniciativa de escribir un relato de forma conxunta entre as alumnas e alumnos, moitos dos cales foron acompañados por traballadas ilustracións. Os traballos concursantes debían ser inéditos e estar escritos en galego, sen que puidesen exceder os 1200 caracteres.

Máis información no web da SXPL.

O Concello de Santiago retíralle este ano a axuda ao Correlingua

O Concello de Santiago non achegará este 2012 a axuda duns 4000 euros que destinaba a colaborar na organización do Correlingua, a carreira organizada por entidades de promoción da lingua galega e a Coordinadora de Equipos de Normalización Lingüística, que este ano se celebrará na capital o 7 de maio.
A retirada do apoio tanto económico como loxístico fará que esta actividade, que vén contando co apoio dos gobernos das cidades galegas dende hai anos, sexa tratada en Compostela como unha manifestación ao uso, coa petición previa de permisos e posibles restricións que iso supón.
A argumentación que se lanza dende o goberno municipal santiagués é o desacordo co manifesto no que este ano se inspira o Correlingua, redactado nun colexio de Pontecesures e no que se proclama, por exemplo, o desexo de que "as fronteiras de Galiza as poña o galego" ou que "non se é máis galego por vivir na Coruña se logo se fala o idioma de Castela". Este texto, que foi o gañador dun concurso entre as propostas dos centros educativos galegos, é unha homenaxe ao poema "Deitado frente ao mar" de Celso Emilio Ferreiro, no ano do centenario do nacemento do autor. O consistorio compostelán condicionou calquera colaboración a que se retirase o manifesto.

Máis información en Praza Pública.

O galego campa!, curso para monitores/as de campamentos xuvenís

Esta actividade formativa insírese dentro do programa de dinamización lingüística O galego campa! destinado aos campamentos de verán. O obxectivo deste programa é favorecer o desenvolvemento da actividade en galego no contexto dos campamentos de verán da Xunta de Galicia e facilitarlles recursos aos monitores e ás monitoras para a realización de actividades que animen a mocidade a se expresar nesta lingua.
O curso é gratuíto e inclúe aloxamento e manutención. As persoas asistentes só precisan levar un saco de durmir, útiles de aseo persoal e toalla.

Programa do curso e formulario de inscrición no web da SXPL.

Mostra multimedia sobre a vida e a obra de Celso Emilio Ferreiro

A instalación multimedia iniciou onte a súa itinerancia na biblioteca pública Ánxel Casal de Santiago de Compostela, onde foi inaugurada, entre outras autoridades, polo conselleiro de Cultura e Educación. Durante a presentación, o conselleiro de Cultura e Educación explicou que a mostra forma parte dun programa amplo que a Xunta de Galicia promove coa implicación de diversas institucións, no marco do acordo parlamentario polo que se declarou o 2012 o Ano Celso Emilio Ferreiro. Tamén incidiu no “fondo sentido da mostra, que xorde itinerante co obxectivo de difundir a obra do poeta e achegala á cidadanía, no mesmo camiño no que el traballou a prol da difusión da nosa cultura”.
Unha pantalla interactiva de gran tamaño conforma o elemento central da instalación, con acceso a aplicacións multimedia. Un muro vertical móbil co retrato do escritor e unha mesa de luz, con obxectos persoais de Celso Emilio Ferreiro, como os seus anteollos, a máquina de escribir e unha cámara de fotos, completan a instalación. Tamén se inclúe un repertorio de cancións baseadas no poeta, así como audiovisuais e xogos participativos para coñecer máis do escritor e político. Moitos destes contidos están accesibles tamén no web oficial do escritor, http://celsoemilioferreiro.org/, que puxeron en marcha este ano a Xunta de Galicia e a Fundación Celso Emilio Ferreiro.
A mostra estará na biblioteca Ánxel Casal ata o 13 de abril e continuará o seu percorrido polo resto de bibliotecas nodais: Pontevedra, A Coruña, Ourense, Lugo e, finalmente, Vigo. Xa no mes de outubro, a exposición multimedia chegará aos centros educativos para achegarlle ao estudantado de secundaria a obra e a figura do poeta de Celanova. Acollerán a mostra o IES Francisco Daviña Rei (Monforte), o IES de Foz (Foz), o CIFP Rodolfo Ucha Piñeiro (Ferrol), o IES Maruxa Mallo (Ordes), o IES Illa de Tambo (Marín), o IES Aquis Celenis (Caldas de Reis), o IES Xesús Taboada Chivite (Verín), o IES Lauro Olmo (O Barco de Valdeorras) e, finalmente, o IES de Celanova (Celanova).

Máis información no web da SXPL.

Dezanove entidades máis incorpóranse á RDL da Xunta de Galicia

O órgano de dirección executiva da Rede de Dinamización Lingüística (RDL) da Xunta de Galicia –vinculada á Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, a través da Secretaría Xeral de Política Lingüística– vén de concederlle a aceptación provisional de adhesión ás dezanove entidades que teñen presentadas solicitudes de entrada no que vai de ano, logo da última xuntanza ordinaria do Consello de Membros que tivo lugar o pasado 22 de decembro.
Con estas novas incorporacións, a Rede de Dinamización Lingüística chegará ás 116 entidades adheridas, entre as que se atopan máis da terceira parte dos concellos galegos.

Máis información no web da SXPL.

Xa está dispoñible en liña o novo dicionario da RAG

A Real Academia Galega (RAG) presenta no seu novo web o agardado dicionario, que conta con máis de 50.000 entradas e ofrece, como novidade máis salientable, a posibilidade de escoitar a realización sonora das palabras.
Trátase dunha obra elaborada a partir dun amplo corpus do galego moderno e que achega, ao mesmo tempo, información gramatical (xénero dos substantivos, formación do feminino, réxime dos verbos...) e, cando é pertinente, sobre o nivel de uso (rexistro formal ou familiar).
As acepcións do termo buscado acompáñanse de sinónimos, antónimos e voces próximas semanticamente, ademais de ilustrarse con varios exemplos de uso. Asemade, o dicionario incorpora a terminoloxía científica manexada nos niveis de estudos medios, así como as locucións e os fraseoloxismos de maior relevancia, cos seus significados e exemplos correspondentes.
No que se refire á súa consulta en liña, a páxina propón un sistema preditivo de busca que facilita a procura do termo. Na marxe dereita preséntanse os termos máis buscados polo público e a definición dunha "palabra á toa", ademais dun formulario que permite enviar calquera suxestión para favorecer unha mellora constante do dicionario. Ademais, unha aplicación permítenos enviar a Twitter a procura realizada, contribuíndo, deste xeito, á socialización do galego no seo das redes sociais.
Segundo sinalan desde a RAG, "estamos perante un dicionario que pretende ser respectuoso cos dereitos das persoas, dos grupos sociais e dos pobos; un dicionario que ten en conta o principio de igualdade e rexeita as discriminacións por razóns de xénero, raza ou relixión".
Proximamente incorporaremos a ligazón ao dicionario na nosa sección de recursos, dentro da rúbrica de Lingua da intranet de Xustiza.

Máis información en Galicia Confidencial e no web da CTNL.

luns, 9 de abril de 2012

A Mesa e colectivos estudantís convocan unha folga “contra os ataques ao galego”

A Mesa pola Normalización Lingüística (MPNL), o Sindicato de Estudantes (SE), a Liga Estudantil Galega (LEG) e Comités convocaron este luns unha xornada de folga no ensino secundario para o próximo 19 de abril en protesta "polos ataques do Partido Popular (PP) á lingua galega".
Nunha rolda de prensa criticaron que, malia a crise económica, non foi posible a reutilización de libros de texto en galego porque materias de ciencias como matemáticas ou tecnoloxía son impartidas en castelán. Así mesmo, consideran que nestes tres últimos anos só houbo retrocesos en materia de normalización, que se quere reducir á mínima expresión a presenza do galego nas aulas e que os axustes orzamentarios van constituír un pretexto para recortar aínda máis as políticas lingüísticas.
As organizacións non teñen previsto realizar concentracións nin manifestacións nesta xornada, aínda que aseguran que "é un tema que aínda se está a analizar". Ademais das organizacións convocantes, a folga conta coa colaboración doutros colectivos, como Galiza Nova, Esquerda Unida (EU) e Mocidade Nacionalista Galega (MNG).
Para lle dar difusión á xornada, as organizacións crearon eventos nas redes sociais e habilitaron o hashtag (palabra ou frase chave cuxo obxectivo é agrupar tweets que falen sobre o mesmo tema) #19Aestudantespologalego para difundir a convocatoria en Twitter.

Máis información en Galicia Hoxe.

Cultura ve esencial a creación de espazos de lecer en galego para a xente nova

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, a través da Secretaría Xeral de Política Lingüística, puxo en marcha o curso ‘O galego campa: ferramentas e propostas para a dinamización da lingua galega na mocidade’, en colaboración coa Dirección Xeral de Xuventude e Voluntariado.
Trátase do primeiro curso dirixido a fornecerlle ao monitorado dos campamentos de verán da Xunta de Galicia ferramentas e propostas para dinamizar a lingua galega na mocidade durante o tempo libre e de lecer, concretamente no marco dos campamentos de verán, nos que participan anualmente uns 9000 mozos e mozas de toda Galicia.
“Ampliar a presenza do galego nos campamentos de verán, de xeito que os rapaces galegofalantes que cheguen a eles a sintan acollida neste espazo” e “que os rapaces que falan castelán teñan un espazo máis onde entrar en contacto co galego e enriquecerse” son, en palabras do secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García Gómez, dous dos obxectivos que persegue o departamento dirixido por Xesús Vázquez Abad con ‘O galego campa’.
Valentín García agradeceulles aos vinte e cinco monitores de campamento e especialistas en dinamización lingüística participantes o interese mostrado “pola mocidade galega e pola dinamización da nosa lingua durante o seu tempo de ocio”, e puxo en valor o papel deles mesmos como “axentes dinamizadores de referencia para tantos rapazas e rapaces que participan nos campamentos”.
García Gómez sinalou tamén que coa posta en marcha desta acción formativa a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria lle dá cumprimento ao establecido polo Plan xeral de normalización da lingua galega no ámbito do lecer e tempo libre, mediante a potenciación “dunha oferta de lecer en galego dirixida a mozas e a mozos” coa que a Xunta de Galicia quere “conseguir que estas actividades funcionen como un espazo de socialización en galego da xente nova”.
Máis información no web da SXPL.

Valentín García matiza que a crispación respecto á lingua non se dá "a nivel social"

O secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, considerou que a crispación existente respecto ao idioma "non é a nivel social", senón que se trata dunha "situación de desencontro" entre algúns dos sectores implicados directamente coa lingua galega.
"Aí é onde temos que chegar a acordos e buscar espazos comúns de traballo", sinalou o responsable autonómico nunha entrevista á TVG, na que sinalou que o galego se atopa "moi asentando" nunha poboación "que o fala e o quere".
Valentín García recorda que o idioma non foi motivo de confrontación "durante moito tempo", e que esta se rexistrou no ámbito do ensino polo decreto do idioma. Neste sentido, sinalou que é a sociedade a que achega "usos" para a lingua, polo que será aí onde é necesario "facer" promoción dela con "total normalidade".
Respecto á aplicación do decreto do plurilingüismo, afirmou que esta norma "non está a causar problemas" e "expedientes", bardante de casos "moi puntuais". Así mesmo, explica que este texto ofrece un plan "global" e "igualitario" que permite matizar os perfís en función do centro, a través do seu plan lingüístico.
Preguntado pola redución das partidas a equipos de normalización lingüística dos centros, García sinalou que se viron obrigados a realizar "axustes" ante a situación económica co obxectivo de manter estruturas e plans, aínda que sexa con menos contías, esperando "volver á situación anterior" en canto melloren as condicións.
Tamén se referiu á situación destes equipos nos municipios, unha das primeiras cousas que tratou de "arranxar". Neste sentido, confiou en que nas vindeiras semanas se publiquen as novas axudas para 2012. Do mesmo xeito, considerou que os concellos máis pequenos teñen que colaborar entre eles, agruparse e dotarse de estruturas como mancomunidades ou consorcios que "lles axuden a prestar servizos en común".

Máis información en Galicia Hoxe.

XII Concurso de relato oral “Tíralle da Lingua”

Tíralle da Lingua é un proxecto da Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG) dirixido ao alumnado e profesorado de todo o país, co obxectivo de fomentar o uso oral da nosa lingua, e de converter o idioma en instrumento de comunicación normal, de creación e recreación de historias, etc.
O concurso vai destinado a tres niveis académicos: Primaria, 1º ciclo da ESO, e 2º ciclo da ESO e ensino postobrigatorio. A formalización da inscrición no concurso por parte dos centros realizarase antes do día 17 de abril enviando un correo electrónico a informacion@as-pg.com; no prazo de tres días recibirán confirmación da inscrición e dos datos que deben completar.
A fase final celebrarase o 26 de abril en Santiago de Compostela, no IES Rosalía de Castro, en dous grupos diferentes: un para primaria e primeiro ciclo de secundaria e outro para segundo ciclo de secundaria e ensino postobrigatorio.

Bases do concurso nos webs da AS-PG e da CTNL.

Cultura e Educación aposta pola promoción exterior do galego en América

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria participou a semana pasada no Encontro Festlatino 2012, un seminario no que o secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García Gómez, apostou pola promoción exterior da lingua galega no continente americano. Trátase dun labor fundamental que o departamento dirixido por Xesús Vázquez Abad vén desenvolvendo a través dos 37 centros de estudos galegos, nos que funcionan os 29 lectorados que ten a consellería en 15 países de Europa e América.
Na súa intervención na mesa redonda As institucións galegas e a proxección internacional da cultura galega, o secretario xeral de Política Lingüística salientou a importancia da difusión da nosa lingua no exterior, “unha actividade tan importante á que os Estados de linguas coma o francés, o portugués e mesmo o inglés lles dedican moitos recursos a través de institucións creadas ad hoc”. Valentín García fixo ademais un breve percorrido pola abondosa presenza do galego nos países latinoamericanos ao longo da historia, motivada fundamentalmente polo papel levado a cabo desde a emigración galega.
Explicou, así mesmo, que a Consellería de Cultura e Educación está a desenvolver un importante traballo neste eido a través do labor das persoas que desempeñan a súa tarefa profesional nos centros de estudos galegos e lectorados en universidades do continente europeo e americano. Respecto de América, o secretario xeral de Política Lingüística explicou que o galego está presente no centro de estudos galegos de Nova York (EEUU), no de Chile e en ata catro centros do Brasil. De igual xeito, a lingua galega está a ser difundida por Europa grazas ao labor de centros en 10 países, nomeadamente dos nove centros que hai en España, cinco en Alemaña, un en Croacia, un en Finlandia, un en Francia, un en Hungría, un en Irlanda, un en Rusia, dous en Italia, dous en Polonia, tres en Portugal e tres no Reino Unido.

Máis información no web da SXPL

Cultura e Educación resolve as axudas para promocionar o galego nos concellos

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, a través da Secretaría Xeral de Política Lingüística, vén de publicar no Diario Oficial de Galicia a resolución das axudas convocadas para a promoción do uso da lingua galega nos concellos durante o 2012.
Así, a Orde do 26 de marzo de 2012, pola que se conceden subvencións ás entidades locais de Galicia para a promoción do uso da lingua galega, reparte unha contía de 520.000 € entre 141 concellos que acceden a estas axudas por medio dunha das catro modalidades establecidas (a creación ou mantemento dun servizo lingüístico nun concello ou agrupamento de concellos e mais o desenvolvemento de programas de dinamización lingüística en concellos ou agrupamentos de concellos carentes de servizo lingüístico). A través da dita orde o departamento dirixido por Vázquez Abad crea 17 novos servizos lingüísticos que actuarán en 46 concellos, e con ela o número total de municipios beneficiarios da subvención alcanza os 141, dos cales o 27,6% opta pola fórmula do agrupamento para incorporar unidades técnicas de traballo destinadas á dinamización da lingua.
A estas axudas puideron concorrer todos os concellos ou agrupamentos de concellos galegos cunha poboación mínima de 3000 habitantes, e nelas déuselle preferencia ao mantemento dos servizos lingüísticos e á súa creación compartida, a fin de apoiar as accións dinamizadoras desenvoltas desde a Administración local e de impulsar a prestación de servizos mancomunados. Outra das prioridades na baremación das solicitudes foi a pertenza ou a incorporación das entidades concorrentes á Rede de Dinamización Lingüística (RDL) da Xunta de Galicia, así como a calidade das iniciativas dirixidas ao fomento do galego nos ámbitos fixados como prioritarios pola propia convocatoria (novas tecnoloxías, xuventude, mocidade, servizos sociais e deporte).

Máis información no web da SXPL.